Najczęściej występującymi incydentami prowadzącymi do oparzenia termicznego są sytuacje, kiedy przez niedostateczną ostrożność lub nieuwagę dochodzi do rozlania wrzącej wody bądź innego płynu. Stopień nasilenia oparzenia może być zróżnicowany, lecz zawsze należy odpowiednio zadbać o zabezpieczenie obszaru, który uległ obrażeniom. Jak należy postępować w przypadku, gdy doszło do oparzenia?

Oparzenia są klasyfikowane według stopnia nasilenia obrażeń, które wywołały. Istnieją zwykle trzy lub cztery główne stopnie oparzeń, zależnie od systemu klasyfikacji:

  1. Stopień I (Oparzenie pierwszego stopnia):
    • Charakterystyka: Oparzenie powierzchowne, wpływa tylko na naskórek.
    • Objawy: Obrzęk, zaczerwienienie, ból, sucha skóra.
    • Przykład: Opalenizna słoneczna.
  2. Stopień II (Oparzenie drugiego stopnia):
    • Stopień IIa (Oparzenie drugiego stopnia częściowe): Dotyczy naskórka i warstwy skóry właściwej.
    • Stopień IIb (Oparzenie drugiego stopnia głębokie): Dotyczy naskórka, warstwy skóry właściwej oraz może obejmować tkankę podskórną.
    • Objawy: Pęcherze, zaczerwienienie, silny ból, obrzęk.
    • Przykład: Oparzenie wrzącą wodą.
  3. Stopień III (Oparzenie trzeciego stopnia):
    • Stopień IIIa (Oparzenie trzeciego stopnia częściowe): Dotyczy naskórka, warstwy skóry właściwej i tkanki podskórnej, ale pozostawia pewne obszary nienaruszone.
    • Stopień IIIb (Oparzenie trzeciego stopnia głębokie): Dotyczy naskórka, warstwy skóry właściwej, tkanki podskórnej i może wpływać na tkanki głębiej leżące, takie jak mięśnie i kości.
    • Objawy: Skóra może być wypalona, zniszczona, może brakować czucia w obszarze oparzenia.
    • Przykład: Oparzenie chemiczne lub oparzenie ogniem.
  4. Stopień IV (Niektóre systemy klasyfikacji, np. oparzenia elektryczne):
    • Dotyczy wszystkich warstw skóry i może wpływać na tkanki głębsze, takie jak mięśnie, ścięgna czy kości.
    • Objawy: Poważne uszkodzenia tkanek, może być utrata czucia, widoczne zniszczenia.

Podstawowe środki ratunkowe w przypadku oparzenia skóry obejmują usunięcie czynnika wywołującego obrażenia, obniżenie temperatury skóry w rejonie oparzenia oraz ochronę przed dalszym pogłębianiem obrażenia i ryzykiem zakażenia.

Następnie, konieczne jest usunięcie źródła wysokiej temperatury oraz schłodzenie rany, o ile to możliwe. Najczęstszą metodą jest delikatne schładzanie ran wodą (unikając zbyt zimnej lub lodowatej), trwające przez około 20 minut. Ważne jest, aby nie popełniać błędu polegającego na krótkim czasie chłodzenia, który często ogranicza się do 1-2 minut. Przy oparzeniach konieczne jest skuteczne chłodzenie przez co najmniej piętnaście minut, a zgodnie z zaleceniami Europejskiej Rady Resuscytacji z 2021 roku, nawet przez 20 minut, aby zahamować głębsze wnikanie ciepła w tkanki.

Należy zdjąć wszelkie elementy odzieży, ozdoby oraz biżuterię z obszaru oparzenia, o ile nie spowoduje to nasilenia obrażenia. Następnie, konieczne jest osłonięcie oparzonego obszaru przy użyciu sterylnego opatrunku, który zapobiegnie zanieczyszczeniu i działaniu drobnoustrojów.

Zgłoszenie się do lekarza jest zalecane w przypadku oparzeń o stopniu drugim lub wyższym, a także w pewnych sytuacjach związanych z oparzeniem pierwszego stopnia:

  1. Oparzenia pierwszego stopnia:
    • Jeśli oparzenia pierwszego stopnia zajmują duże obszary ciała lub obejmują obszary wrażliwe, takie jak twarz, dłonie, stopy, genitalia.
    • Jeśli występują inne objawy, takie jak intensywny ból, nasilający się obrzęk, zaczerwienienie, czy pęcherze.
  2. Oparzenia drugiego stopnia:
    • Oparzenia drugiego stopnia powinny być ocenione przez lekarza.
    • W przypadku oparzeń drugiego stopnia głębokiego (stopień IIb), w których występują pęcherze lub dotyczą obszarów wrażliwych, takich jak twarz, dłonie, stopy, genitalia.
    • Jeśli oparzenia drugiego stopnia obejmują duże powierzchnie ciała lub są wyjątkowo bolesne.
  3. Oparzenia trzeciego stopnia:
    • Oparzenia trzeciego stopnia zawsze wymagają konsultacji lekarskiej i opieki medycznej.
    • W przypadku oparzeń trzeciego stopnia częściowego (stopień IIIa) lub głębokiego (stopień IIIb).
    • Oparzenia trzeciego stopnia mogą obejmować obszary dużych pęcherzy, wysychającej, czarnej lub białej skóry.
  4. Inne okoliczności:
    • Jeśli występują oznaki infekcji, takie jak zaczerwienienie, gorączka, zaczerwienienie linii granicznej oparzenia.
    • Jeśli oparzenie jest spowodowane substancjami chemicznymi lub elektrycznością.
    • W przypadku oparzeń u niemowląt, dzieci lub osób starszych.

W każdym przypadku, jeśli masz wątpliwości co do konieczności skorzystania z pomocy medycznej, lepiej jest być bezpiecznym i skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego szpitala lub ośrodka medycznego. Oparzenia mogą być poważnymi obrażeniami i odpowiednia opieka medyczna może pomóc w uniknięciu powikłań i przyspieszyć proces gojenia.