W ramach cotygodniowego cyklu przygotowaliśmy dziś materiał wspólnie z Biblioteką Akademicką PSW w Białej Podlaskiej. Okazuje się, że praca bibliotekarza nie ogranicza się jedynie do spędzania czasu pomiędzy książkowymi półkami.

Dzięki projektowi „PSW –  Uczelnia z Przyszłością”  12 pracowników Biblioteki Akademickiej PSW im. Papieża Jana Pawła II uczestniczyło w wyjeździe studyjnym do Hiszpanii. Była to dla nich niespotykana okazja do zebrania doświadczeń i praktyk stosowanych w kilku tamtejszych bibliotekach.

Uczestnicy odwiedzili pięć katalońskich bibliotek. Były to:
– Biblioteca/CRAI de la Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie
– Information Sciences CRAI Library Universitat de Barcelona
– Biblioteca de Comunicacio i Hemeroteca General de la Universitat Autònom
– CRAI de la Universitat Rovira i Virgili w Tarragoni
– Universitat de Girona Biblioteca.

WRAŻENIA I DOŚWIADCZENIA

Wyjazd miał na celu przybliżenie działalności i funkcjonowania bibliotek akademickich w Hiszpanii, poznanie wykorzystywanych tam technologii, centrów informacyjnych, sposobów wykorzystania przestrzeni oraz zapoznanie z działalnością poszczególnych działów odwiedzanych bibliotek. Jak wyjazd oceniają sami pracownicy?

– Była to doskonała okazja do wymiany doświadczeń z pracownikami bibliotek odwiedzanych uniwersytetów. Mogliśmy zaobserwować wiele interesujących rozwiązań, które z pewnością chcielibyśmy zaimplementować do naszej biblioteki. Przekonaliśmy się, że społeczność bibliotekarska w Hiszpanii jest otwarta na współpracę i bardzo pozytywnie nastawiona, to profesjonaliści pełni pasji i nietypowych, nowatorskich pomysłów, podobnie jak zespół Biblioteki Akademickiej PSW – podkreśla Katarzyna, jedna z uczestniczek.

– Czytać o tym, jak wygląda praca bibliotekarza w bibliotece dużego uniwersytetu zachodniej Europy, a zobaczyć na własne oczy biblioteki, poznać ciekawe rozwiązania architektoniczne, nietuzinkowe przykłady pracy i współpracy ze społecznością uniwersytecką to zupełnie dwa różne doznania. Wymiana doświadczeń i poznanie różnych form działalności, a później próba wykorzystania ich w pracy na miarę swoich potrzeb i możliwości oraz zobaczenie, że wcale nie jesteśmy „gorsi”  – tym był dla mnie wyjazd do bibliotek uniwersyteckich Katalonii – wyjaśnia Sylwia.

– Jako bibliotekarz dowiedziałam się wiele o systemie bibliotecznym w Katalonii, poznałam wielu ciekawych ludzi i nawiązałam interesujące znajomości, które dzięki mediom społecznościowym i nowoczesnym technologiom mogę z powodzeniem utrzymywać. Wiele rozwiązań zastosowanych w bibliotekach katalońskich mogłoby okazać się ciekawymi w naszej bibliotece. Szczególnie interesujące z mojego punktu widzenia byłoby sukcesywne przekształcanie naszej biblioteki w centrum łączące usługi biblioteczne z informatycznymi, tak jak to ma miejsce w bibliotekach katalońskich. Integracja  zasobów ludzkich i systemów informatycznych zdaje się przyszłością nie tylko bibliotek, ale całych uczelni wyższych – wspomina Małgorzata.

– Wyjazd studyjny do hiszpańskich bibliotek okazał się niesamowitym przeżyciem. Dzięki niemu mogliśmy się przyjrzeć pracy naszych katalońskich kolegów i koleżanek, poznaliśmy ich architektoniczne rozwiązania bibliotek, a także dowiedzieliśmy się o ich silnej współpracy między bibliotekami zrzeszonymi  na terytorium Katalonii, będącej autonomiczną częścią Hiszpanii. Była to wspaniała okazja zobaczenia tych obiektów za granicą naszego kraju, dzięki temu mogliśmy porównać warunki i możliwości do pracy studentów w hiszpańskich uczelniach i tych którzy korzystają na co dzień z naszej biblioteki – zaznacza Daniel.

– Ciekawym rozwiązaniem w bibliotekach były tzw. Faktorie czyli miejsca, gdzie pracownicy prowadzą szkolenia dotyczące obsługi programów komputerowych czy obsługi sprzętu. Są to miejsce, gdzie można także wypożyczyć sprzęt elektroniczny (słuchawki, laptopy, aparaty fotograficzne czy kamery). W bibliotekach katalońskich bibliotekarze mają ścisły kontakt z pracownikami dydaktycznymi, co pomaga w pracy biblioteki i rozwoju naukowym pracowników i studentów – wyjaśnia Dorota.

– Udział w wyjeździe studyjnym pozwolił mi poznać specyfikę pracy bibliotekarza, zaznajomić się z działalnością oraz usługami bibliotecznymi a także wymienić oraz wzbogacić doświadczenia z bibliotekarskim środowiskiem akademickim.Wyjazd studyjny do Hiszpanii stał się okazją, żeby zdobyć nowe doświadczenie przydatne do pracy w bibliotece . Pozwolił mi nawiązać nowe znajomości, porównać bibliotekę, w której pracuję, z innymi bibliotekami tego typu oraz utwierdzić się w przekonaniu że, Biblioteka Akademicka w Białej Podlaskiej, nie odbiega od europejskich standardów pod żadnym względem – podkreśla Katarzyna.

– Wyjazd studyjny do bibliotek akademickich w Hiszpanii oceniam jako pozytywne doświadczenie zawodowe. Jestem wdzięczny władzom Uczelni za daną mi możliwość wzięcia udziału w nim. Poznałem sposób funkcjonowania bibliotek uniwersyteckich w Katalonii, ofertę wypożyczeń oraz wspólny system biblioteczno-informatyczny „CRAI”, który ułatwia dostęp do zasobów naukowo-badawczych i informacyjnych, pomagający każdemu członkowi Uniwersytetu rozwijanie zainteresowań i zdobywanie wiedzy.  Dyrektorzy i pracownicy bibliotek przyjęli nas życzliwie i  w sposób konstruktywny dzielili się doświadczeniem i wiedzą, jak również obdarowali nas uniwersyteckimi drobiazgami. Jestem przekonany, że wszyscy uczestnicy wyjazdu pogłębili swoją wiedzę i wykorzystają ją w pracy zawodowej –  dodaje Wojciech.

– Podczas wyjazdu poznałam strukturę, funkcjonowanie, gromadzenie zbiorów oraz miejsca do przechowywania książek, czasopism, płyt, a także katalogów on-line oraz elektroniczne nośniki informacji. Zobaczyłam również jak funkcjonują biblioteki w hiszpańskich uczelniach. Miałam możliwość porównania zwiedzanych bibliotek z Biblioteką Akademicką Państwowej Szkoły Wyższej w Białej Podlaskiej. Mogę stwierdzić, że Biblioteka w której pracuję dorównuje poziomem pracy wyżej wymienionym bibliotekom. Wyjazd ten był dla mnie cennym źródłem informacji i będzie bogatym doświadczeniem w pracy zawodowej – zaznacza Barbara.

DZIEŃ PO DNIU, BIBLIOTEKA PO BIBLIOTECE

Wizyta studyjna odbyła się w dniach 17-22 września i objęła pięć dni roboczych. Pierwszego dnia, 17 września pracownicy odwiedzili Bibliotecę/CRAI de la Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie. Ogromny budynek pełnił w przeszłości funkcję zbiornika na wodę i jako taki został wybudowany w 1874 roku, zaś w bibliotekę przekształcono go po generalnym remoncie przeprowadzonym pod koniec XX wieku. Właśnie z powodów architektonicznych biblioteka ta jest jednym z najbardziej wyjątkowych miejsc w Barcelonie. Sam Uniwersytet zajmuje 17 miejsce w rankingu światowym wśród młodych uniwersytetów, mających mniej niż 50 lat funkcjonowania. – Na miejscu zostaliśmy przywitani przez dyrekcję i pracowników Biblioteca/CRAI de la UPF a następnie mieliśmy okazję obejrzeć prezentację na temat Uniwersytetu oraz Biblioteki. Była to doskonała okazja, by podyskutować, wymienić spostrzeżenia i informacje na temat różnic i podobieństw naszych instytucji. Zwiedziliśmy także oba obiekty: Biblioteca/CRAI de la Ciutadella oraz Biblioteca/CRAI del Poblenou – wspominają.

Drugiego dnia mieli okazję odwiedzić Information Sciences CRAI Library Universitat de Barcelona. Jak podkreślają zostali przyjęci bardzo serdecznie przez dyrekcję i pracowników Biblioteki. Mieli przyjemność zwiedzić Facultat de Biblioteconomia i Documentació, czyli Wydział Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej, który tam się znajduje. Omówili zagadnienia dotyczące funkcjonowania i działalności Biblioteki oraz dowiedzieli się np. o tym, że Uniwersytet zapewnia bezpłatne kursy dla pracowników Biblioteki (m.in. kursy językowe czy specjalistyczne, nt. konserwacji zbiorów).

Trzeciego dnia, odwiedzili Biblioteca de Comunicacio i Hemeroteca General de la Universitat Autònoma. Biblioteka zatrudnia 190 pracowników, z czego 77 to wykwalifikowani bibliotekarze. Jej trzy główne filary działania to: wsparcie dla kadry dydaktycznej i kadry zajmującej się badaniami, zarządzanie kolekcjami oraz wsparcie dla studentów. Biblioteka jest członkiem CSUC oraz REBIUN. Przekształca się w bibliotekę, której zdecydowaną większość zasobów będą tworzyć zasoby elektroniczne (w tym momencie 95% czasopism jest już w wersji elektronicznej).

Czwartego dnia gościli w CRAI de la Universitat Rovira i Virgili w Tarragonie. Tarragona to piękne, niewielkie miasteczko, którego początki sięgają głębokiej starożytności.Budynek Biblioteki jest imponujący CRAI de la Universitat Rovira i Virgili odwiedza dziennie ok. 4 tys. osób (jest łącznie 7 obiektów CRAI). Są tu udzielane informacje nie tylko o Bibliotece, ale na także o całym Uniwersytecie. Użytkownicy mogą skorzystać z nowoczesnych technologii, centrum informacji i centrum zainteresowań oraz bezpłatnej nauki języków obcych (bezpłatna nauka wymaga jedynie stworzenia przez studentów 8-osobowego zespołu i wyrażenia chęci, Uniwersytet zapewnia przestrzeń oraz lingwistę). W CRAI de la Universitat Rovira i Virgili zbiory zabezpieczone są, podobnie jak to ma miejsce w naszej Bibliotece Akademickiej, za pomocą etykiet RFID. Biblioteka posiada także sprzęt do samodzielnego wypożyczania i zdawania książek – wśród pięciu odwiedzonych przez nas bibliotek, rozwiązanie to pojawiło się jedynie w tej.

Dzień ostatni wyjazdu studyjnego spędzili w Universitat de Girona Biblioteca. W skład Uniwersytetu należą trzy kampusy oraz trzy biblioteki kampusowe. Biblioteki zajmują łącznie 10.647 m², są otwarte 328 dni w roku oraz dysponują imponującym księgozbiorem (ponad 445 tys. książek). Kampus Barri Vell, który mieliśmy okazję odwiedzić, został utworzony przez odnowienie historycznych budynków i jest częścią historycznego dziedzictwa miasta.

– Podsumowując, nasz wyjazd studyjny do Hiszpanii i wizyty w tamtejszych bibliotekach akademickich, to niepowtarzalne przeżycie. Tak życzliwego przyjęcia ze strony dyrekcji i pracowników poszczególnych bibliotek życzyłabym wszystkim, którzy mają możliwość skorzystania z podobnego wyjazdu. Warto poszerzać swoje horyzonty i warto uczyć się ciągle czegoś nowego, w szczególności w takim miejscu, jak przepiękna Hiszpania – podkreśla jedna z uczestniczek.

HISZPAŃSKIE BIBLIOTEKI

Wszystkie biblioteki, które uczestnicy mieli okazję odwiedzić mają cztery cechy wspólne, które łączą je pomiędzy sobą.

CRAI. Ogólnie katalońską tradycją jest, iż wszystkie biblioteki przekształciły się w CRAI – Centre de Recursos per a l’Aprenentatge i la Investigació. CRAI to w tłumaczeniu Centrum Zasobów Naukowo-Badawczych. Jest to swoiste połączenie systemu bibliotecznego z systemem informacyjnym. Jest to przestrzeń zarówno fizyczna (sale, sprzęty), jak i wirtualna (Internet). Dzięki takiemu przekształceniu Biblioteka jest już nie tylko miejscem gromadzenia, opracowywania czy wypożyczania zbiorów, jest instytucją dynamiczną, oferującą usługi informatyczne i informacyjne wspierające naukę, nauczanie i badania. Ciekawym rozwiązaniem w obrębie CRAI jest tworzenie w centrach tzw. La Factorii – w wymiarze zarówno fizycznym (pracownicy, sale, sprzęty elektroniczne i inne) jak również wirtualnym (Internet). W zależności od uniwersytetu w La Factorii zatrudniony może być zespół ludzi (np. w Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie) jak również jeden pracownik (Universitat Rovira i Virgili). La Factoria w CRAI de la UPF zajmuje się np. tworzeniem stron www dla całego Uniwersytetu, produkcją materiałów audiowizualnych, kursów, które później są implementowane i dostępne na platformach.

CSUC. Współpraca na poziomie Katalonii przebiega w ramach konsorcjum usług, jakim jest właśnie CSUC – Consorci de Serveis Universitaris de Catalunya. W ramach CSUC współpracuje ze sobą 11 bibliotek. Tworzą one CCUC (centralny katalog, zawierający ponad 5 milionów tytułów, zapewniający dostęp do ponad 12 milionów pozycji. Obejmuje on zbiory biblioteczne bibliotek CSUC i innych bibliotek partnerskich) oraz PUC (który pozwala użytkownikom z dowolnej wypożyczonej biblioteki wypożyczać przedmioty z innych bibliotek konsorcjalnych) CSUC oferuje ponadto zsynchronizowaną możliwość wypożyczania oraz wspólne archiwum niewykorzystywanych zasobów bibliotecznych (tzw. składnicę). CSUC jest odpowiedzialny za zarządzanie wszystkimi programami i usługami mającymi na celu przyczynienie się do poprawy usług bibliotecznych, dokumentacji i informacji, świadczonych w ramach tej ogólnobibliotecznej współpracy.

REBIUN. Red de Bibliotecas Universitarias Españolas (REBIUN)  to Hiszpańska Sieć Bibliotek Uniwersyteckich i Naukowych. Należy tutaj 76 bibliotek uniwersyteckich, zarówno publicznych jak i prywatnych oraz biblioteki instytucji naukowych
i badawczych. W ramach tej działalności powstał zbiorczy katalog, gromadzący bibliograficzne zapisy bibliotek należących do sieci. Ponadto REBIUN koncentruje się na tworzeniu sieci wypożyczeni międzybibliotecznych oraz opracowywaniu publikacji i raportów związanych z biblioteką i nie tylko.

Ostatnią cechą są szkolenia dla pracowników, studentów (obowiązkowe w ramach studiów), a także osób z zewnątrz.